Γείωση – 1ο μέρος (τι είναι γείωση – γειωτής – τύποι γειωτών)
Τι είναι η γείωση; Τι είναι ο γειωτής; Και πολλές ακόμη απορίες θα δούμε και θα αναλύσουμε στο παρόν άρθρο.
Το σημαντικότερο ίσως κομμάτι σε μια ηλεκτρική εγκατάσταση.
Και λεω σημαντικότερο διότι χωρίς γείωση, ο κίνδυνος ηλεκτροπληξίας είναι σχεδόν βέβαιος, ειδικά όταν υπάρχει άγνοια.
Άγνοια συνήθως σε τέτοιου είδους θέματα έχει ο απλός πολίτης ή ο απλός επαγγελματίας.
Άνθρωποι της καθημερινότητας, οι οποίοι εμπιστεύονται τον Ηλεκτρολόγο τους, για μία σωστή και χωρίς λειτουργικά προβλήματα, εγκατάσταση.
Βέβαια στα σύγχρονα έργα, τα περιθώρια καταλάθος ή εσκεμμένα έλλειψης γείωσης, έχουν μειωθεί θεαματικά.
Ειδικά μετά το 2006 και με την εφαρμογή του ΕΛΟΤ HD 384, την αυστηρότερη επίβλεψη, ή ακόμη και τον αυξημένο επαγγελματισμό τον ηλεκτρολόγων,
κατά την άποψή μου κυρίως επειδή υπάρχει νέα γενιά στο επάγγελμα, τα περιστατικά έλλειψης ή κακής γείωσης, έχουν μειωθεί σχεδόν στο μηδέν.
Έχουμε ακόμη δρόμο να διανύσουμε, αλλά ας ελπίσουμε με λιγότερα ατυχήματα ως τότε από ηλεκτροπληξίες.
Μέσα σε μία ηλεκτρική εγκατάσταση λοιπόν, βρίσκεται και η γείωση. Στη χώρα μας την αναγνωρίζουμε από το χρώμα των αγωγών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή της,
που είναι Κίτρινο-Πράσινο ή σκέτος χαλκός (ανάλογα το σημείο που είναι τοποθετημένος ένας αγωγός γείωσης.
Παλαιότερος χρωματισμός στη χώρα μας είναι το Κίτρινο (σκέτο).
Ας ξεκινήσουμε όμως με τον ορισμό της λέξης γείωση
Τι είναι γείωση;
Γείωση είναι η αγώγιμος σύνδεση ενός σημείου κάποιου κυκλώματος ή ενός μεταλλικού αντικειμένου με το έδαφος,
προκειμένου να αποκτήσουν το ίδιο δυναμικό με τη γη, πού ως γνωστό κατά σύμβαση, το δυναμικό της γης θεωρείται μηδέν.
Τι είναι ο Γειωτής;
Είναι αγωγός ή αγωγοί κάποιου γεωμετρικού σχήματος, ο οποίος ή οι οποίοι τοποθετούνται μέσα στο έδαφος,
προκειμένου να εξασφαλίσουν την καλύτερη δυνατή επαφή με την γη και κατά συνέπεια την αποτελεσματικότερη διάχυση του ρεύματος σφάλματος στη γη
Τύποι γειωτών
Οι γειωτές χωρίζονται σε διάφορους τύπους, οι πλέον ευρέως χρησιμοποιούμενοι τύποι γειωτών είναι :
Α) Ραβδοειδής
Α.1 Ράβδος κυκλικής διατομής ή διατομής σταυρού, διαφόρων μηκών. Καρφώνονται κατακόρυφα στο έδαφος.
Το άνω μέρος της ράβδου (περίπου 25cm), μπαίνει συνήθως σε φρεάτιο έτσι ώστε το σημείο σύνδεσής της με τον αγωγό γείωσης να είναι επισκέψιμο.
Η τιμή της αντίστασης της γείωσης μειώνεται όσο μεγαλώνει το μήκος της ράβδου, ενώ η διάμετρος της επιδρά ελάχιστα
Α.2 Ραβδοειδής γειωτής κυκλικής διατομής
Κατασκευάζεται από χάλυβα ηλεκτρολυτικά επιχαλκωμένο, με πάχος επιχάλκωσης τουλάχιστον 250μm έτσι ώστε να εμπίγνυται
και στα πιο σκληρά εδάφη χωρίς να απογυμνώνεται η χαλύβδινη ψυχή, που θα έχει σαν αποτέλεσμα την γρήγορη διάβρωσή της.
Ράβδοι με μικρότερο πάχος ηλεκτρολυτικής επιχάλκωσης ή επιχαλκωμένες μηχανικά με μανδύα χαλκού πρέπει να αποφεύγονται,
οι μεν πρώτες για τον παραπάνω αναφερόμενο λόγο, οι δεύτερες διότι κατά την έμπηξη, ο χάλκινος μανδύας αποκολλάται και συγκεντρώνεται προς το άνω μέρος της ράβδου
με αποτέλεσμα την αποκάλυψη της χαλύβδινης ψυχής και την γρήγορη διάβρωσής της.
Οι συνήθεις διαστάσεις των ραβδοειδών γειωτών κυκλικής διατομής κυμαίνονται από 12mm έως 23 mm σε διάμετρο και 1,2m έως 3 m σε μήκος.
Οι ράβδοι κυκλικής διατομής συνήθως φέρουν σπείρωμα στο άνω και κάτω άκρο το οποίο πρέπει να δημιουργείται με διαμόρφωση και όχι με κοπή,
αποφεύγοντας έτσι τον κίνδυνο αποκάλυψης της χαλύβδινης ψυχής της ράβδου με αποτέλεσμα την διάβρωσή της.
Με το τρόπο αυτό, εφ’ όσον οι συνθήκες το επιτρέπουν οι ράβδοι μπορούν να επιμηκυνθούν στο διπλάσιο, τριπλάσιο, κ.ο.κ του μήκους των, με την χρήση ορειχάλκινων συνδέσμων επιμήκυνσης (μούφες).
Οι σύνδεσμοι αυτοί δεν επιτρέπεται να κατασκευάζονται από άλλο υλικό όπως Αλουμίνιο ή Χάλυβα, προκειμένου να έχουν την κατάλληλη μηχανική αντοχή στη διάβρωση και πολύ μικρή αντίσταση διαβάσεως του ρεύματος σφάλματος αντίστοιχα
Α.3 Ραβδοειδής γειωτής διατομής σταυρού
Κατασκευάζεται από χάλυβα θερμά επιψευδαργυρωμένο, με πάχος επιψευδαργύρωσης τουλάχιστον 50μm.
Όσο πιο μεγάλο είναι το πάχος της επιψευδαργύρωσης του γειωτή, τόσο μεγαλύτερη είναι η αντοχή του στην διάβρωση.
Οι διαστάσεις του γειωτή είναι 5 cm διάμετρος και μήκη 1,5m , 2m και 2,5m. Το πάχος των ελασμάτων που δημιουργούν την σταυροειδή διατομή είναι 3mm.
Ο γειωτής πρέπει να φέρει στο άνω σημείο του, συγκολλημένο διάτρητο έλασμα για την προσαρμογή του αγωγού γείωσης.
Β) Πλάκας
Πλάκα διαφόρων διαστάσεων (ελάχιστο 500×500 x 2mm) από καθαρό ηλεκτρολυτικό χαλκό ή χάλυβα θερμά επιψευδαργυρωμένο ή μόλυβδο,
με ελάχιστο πάχος 2mm. Τοποθετείται κατακόρυφα εντός του εδάφους, σε βάθος τουλάχιστον 50cm.
Η τιμή της αντίστασης της γείωσης μειώνεται όσο μεγαλώνουν οι διαστάσεις της πλάκας και όσο βαθύτερα τοποθετείται στο έδαφος.
Γ) Ταινίας (ή κυκλικός αγωγός)
Ταινία διαφόρων διαστάσεων από χαλκό ή θερμά επιψευδαργυρωμένο χάλυβα. Τοποθετείται κάθετα σε μικρό βάθος μέσα στο έδαφος, περίπου 50 έως 70cm.
Η τιμή της αντίστασης της γείωσης μειώνεται όσο μεγαλώνει το μήκος της ταινίας που βρίσκεται εντός του εδάφους.
Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί αγωγός κυκλικής διατομής, αλλά συνήθως λόγω της μικρότερης επιφάνειας επαφής του με το έδαφος,
η μετρούμενη τιμή αντίστασης γείωσης κυμαίνεται σε υψηλότερα επίπεδα από την αντίστοιχη ταινία ισοδύναμου διατομής.
Τέλος δεν συνιστάται η χρήση του συρματόσχοινου ως αντικατάσταση της ταινίας, αν και το επιτρέπουν οι κανονισμοί ΚΕΗΕ, γιατί διαβρώνεται εύκολα.
Για αυτό το λόγο δεν το συνιστούν οι κανονισμοί VDE 100.
Ταινία χαλκού. Κατασκευάζεται από καθαρό ηλεκτρολυτικό χαλκό οι δε διαστάσεις της είναι συνήθως 30 x 2 mm, 30 x 3 mm και 40 x 3 mm.
Ταινία χαλύβδινη θερμά επιψευδαργυρωμένη. Οι συνήθεις διαστάσεις της είναι 30 x 3,5mm και 40 x 4 mm με επιψεθδαργύρωση 500 ή 300gr/m².
Δ) Τύπου “Ε
Ο γειωτής ”Ε” αποτελείται ουσιαστικά από δύο στοιχεία. Κάθε ένα από αυτά τα στοιχεία αποτελούνται από πλάκες όπου αφού συναρμολογηθούν κατάλληλα μεταξύ τους,
το πρώτο παίρνει την μορφή “Π” και το δεύτερο την μορφή “Γ”.
Τα δύο στοιχεία συναρμολογούνται με μεταλλικές γωνίες, κοχλίες και περικόχλια Μ8 ανοξείδωτα τύπου Α2.
‘Υστερα από μετρήσεις και δοκιμές διαπιστώνεται ότι τα χαρακτηριστικά αντίστασης γείωσης είναι ανάλογα με αυτά 5 πλακών ίδιων διαστάσεων
αλλά σε απόσταση τουλάχιστον 3m η μία από την άλλη, ή 6 ράβδων μήκους 1,5m σε απόσταση 4m η μία από την άλλη.
Κατασκευάζεται από καθαρό ηλεκτρολυτικό χαλκό ή χάλυβα θερμά επιψευδαργυρωμένο (πάχος επιψευδαργύρωσης 50 μm).
Ο γειωτής τύπου “Ε” μπορεί να επεκταθεί με περισσότερα στοιχεία “Γ” μειώνοντας κατά αυτό τον τρόπο την επιτυγχανόμενη τιμή της αντίστασης γείωσης όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί.
Σχετικά άρθρα:
