Γενικοί διακόπτες 3P+N και ο ρόλος του ουδετέρου σύμφωνα με τον νέο ΕΛΟΤ 60364
Γενικοί διακόπτες 3P+N και ο ρόλος του ουδετέρου σύμφωνα με τον νέο ΕΛΟΤ 60364
Καλησπέρα σε όλους,
το θέμα αφορά κυρίως συναδέλφους ηλεκτρολόγους.
Με βάση τις νέες απαιτήσεις του ΕΛΟΤ 60364, στους γενικούς διακόπτες (είτε μονοφασικών, είτε τριφασικών εγκαταστάσεων) ζητείται πλέον να γίνεται διακοπή και του ουδετέρου (Ν). Αυτό σημαίνει ότι σε έναν διακόπτη 3P+N πρέπει να ισχύουν δύο πράγματα:
-
Στην αποζεύξη, να διακόπτονται πρώτα οι φάσεις και τελευταίος ο ουδέτερος.
-
Στη ζεύξη, να κλείνει πρώτος ο ουδέτερος και στη συνέχεια οι φάσεις.
Η απαίτηση αυτή είναι απολύτως λογική. Ένας ουδέτερος που θα διακοπεί πρόωρα μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες σε φορτία και συσκευές.
Δείτε το διάγραμμα
Στους μονοφασικούς πίνακες δεν αντιμετωπίζουμε το ίδιο θέμα, διότι όπως και να διακοπεί ο ουδέτερος δεν θα πάθουν ζημιά οι συσκευές και τα ηλεκτρονικά.
Οπότε συζητάμε για τριφασικά συστήματα κυρίως.
Το πρόβλημα στην ελληνική αγορά
Μετά από αρκετές ώρες έρευνας και συζητήσεων με προμηθευτές, διαπίστωσα ότι:
Οι περισσότεροι πωλητές και τεχνικοί στελεχών εταιρειών δεν έχουν λάβει την κατάλληλη ενημέρωση από τις “μαμάδες” εταιρείες του εξωτερικού.
Η κατάσταση αυτή θυμίζει και το θέμα με τις μπάρες γεφύρωσης όπου πάλι χρειάστηκε να ξεκαθαρίσουμε τι ισχύει και τι όχι.
Στην πράξη, οι περισσότεροι διαθέσιμοι 4P ραγοδιακόπτες (3P+N) δεν εξασφαλίζουν τη σωστή σειρά αποζεύξεως/ζεύξεως του ουδετέρου. Σε δοκιμές που κάναμε, ο ουδέτερος άλλοτε κόβεται πρώτος, άλλοτε τελευταίος, ανάλογα με το πώς κινείται ο μηχανισμός.
Με λίγα λόγια, στην αγορά επικρατεί αναστάτωση: ο κανονισμός ζητάει κάτι σωστό και κρίσιμο, αλλά το κατάλληλο υλικό δεν διατίθεται ευρέως στην Ελλάδα.
Η λύση
Οι μεγάλες εταιρείες (ABB, Schneider, Legrand, Hager, Siemens) διαθέτουν στο εξωτερικό μοντέλα που πληρούν αυτήν την προδιαγραφή. Το “κλειδί” που πρέπει να ζητάμε είναι:
Διακόπτης EN/IEC 60947-3, με ουδέτερο advanced (early-make / late-break pole).
Μόνο έτσι έχουμε την εγγύηση ότι ο ουδέτερος θα ζεύγει πρώτος και θα αποζεύγει τελευταίος, όπως ακριβώς απαιτεί το πρότυπο.
Τι πρέπει να κάνουμε
Καλώ όλους τους συναδέλφους:
- Στις μελέτες και στα σχέδια να προδιαγράφουν ρητά αυτούς τους διακόπτες.
- Να πιέσουμε τους προμηθευτές μας να φέρουν άμεσα το υλικό στην ελληνική αγορά.
-
Να μην χρησιμοποιούμε απλούς 4P ραγοδιακόπτες για γενικό διακόπτη σε τριφασικά συστήματα, γιατί δεν πληρούν την απαίτηση του κανονισμού.
όπως πχ αυτοί που φαίνονται στις παρακάτω φώτο
Κλείνοντας
Τι ζητάμε από τον γενικό 3P+N
-
Συμμόρφωση με EN/IEC 60947-3.
-
Advanced ουδέτερος (early-make / late-break): ο ουδέτερος κουμπώνει πρώτος, κόβει τελευταίος.
-
Σε κατασκευαστές όπως ABB και Schneider, αυτό επιτυγχάνεται με ξεχωριστό μοντούλ ουδετέρου που μανδαλώνει πάνω στον διακόπτη.
Ενδεικτικές λύσεις (με links)
-
Schneider Electric – TeSys VARIO + ουδέτερος VZ12
-
Accessory VZ12 Neutral pole – Early-make/Late-break (Datasheet PDF)
-
Συνδυασμός π.χ. V3 (40A) + VZ12, V4 (63A) + VZ12, V5 (100A) + VZ12.
-
ABB – OT Series (OT40/63/100) + 4th pole Neutral
-
Κατάλογος ABB OT – αναφορά σε 4th pole, late-break / early-make
-
Παράδειγμα: OT63F3 (63A, 3P) + OTZW04 (ουδέτερος advanced).
-
Kraus & Naimer – KG/KH series με ουδέτερο early-make/late-break
-
Εναλλακτικά isolators χωρίς explicit advanced neutral
Πολλά από τα υλικά αυτά είναι ετοιμοπαράδοτα στις μεγάλες εταιρείες προμηθευτών πχ ΚΑΥΚΑΣ – ΜΕΪΔΑΝΗΣ,
όμως τα modules δεν είναι ετοιμοπαράδοτα, αφού κανείς δεν τα έχει ζητήσει ως τώρα, οπότε με παραγγελία είναι διαθέσιμα σε δύο εβδομάδες περίπου.
Το θέμα αυτό μου πήρε πολλές ώρες σε συζητήσεις με συναδέλφους, προμηθευτές και μελετητές, και βρήκα άκρη μόνο όταν αναζήτησα τεχνικά δεδομένα απευθείας από τις μητρικές εταιρείες με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.
Γι’ αυτό μοιράζομαι την πληροφορία: ζητάμε EN/IEC 60947-3 με ουδέτερο advanced. Αν έχετε βρει άλλα μοντέλα που πληρούν την προδιαγραφή, μοιραστείτε τα — για να ξέρουμε όλοι τι πραγματικά δουλεύει.
Διαβάστε επίσης:
Ουδέτερος αγωγός βλάβη – Με χτυπάει το ρεύμα στο μπάνιο, τι κάνω;
