Πυράντοχα – Βραδύκαυστα Καλώδια
Είναι καλώδια τα οποία χρησιμοποιούνται σε έργα υψηλών απαιτήσεων – προδιαγραφών (προς το παρόν) και όπου υπάρχει απαίτηση …
αντοχής σε φωτιά και όχι μόνο. Είναι εμποτισμένα με διάφορα υλικά, τα οποία, κατά την καύση τέτοιων καλωδίων δεν εκλύονται βλαβερά για την ανθρώπινη υγεία αέρια-καπνός. Θα σας ξεκινήσω πρώτα με λίγα λόγια, περί προσοχής που πρέπει να δίνουμε, για προσφορές που συντάσουμε και μετά θα εξηγήσω αναλυτικότερα τα βραδύκαυστα – πυράντοχα καλώδια.
Ετοιμάζοντας μία προσφορά έργου πλέον, πρέπει ο κάθε αρμόδιος που θα εκδώσει την προσφορά, να διαβάζει καλά τις προδιαγραφές του έργου και πάνω στα σχέδια τις διάφορες σημάνσεις και να μην αρκείται μόνο στον προϋπολογισμό έργου…
Παράδειγμα προϋπολ/σμού…
πχ: μια γραμμή πάνω σε σχέδιο, μπορεί να γράφει 2Χ1,5 NHXCH/E30, δε σημαίνει ότι με ένα καλώδιο 2X1,5 είμαστε καλυμμένοι, διότι το ένα αντέχει σε πυρκαγιά ενώ ένα απλό με τα βίας τα ampere που προβλέπονται βάση της διατομής του. Και κατα δεύτερο, η τιμή ενός αντίστοιχου ειδικού καλωδίου μπορεί να είναι διπλή ή ακόμη και παραπάνω. Οπότε θα πέσουμε αρκετά έξω στους υπολογισμούς μας, ειδικά εάν τα μέτρα είναι πολλά.
βλέπε παράδειγμα…
Οπότε…ΠΡΟΣΟΧΗ σε προδιαγραφές !
Να προχωρήσουμε λοιπόν στο τί είναι τα Πυράντοχα-Βραδύκαυστα καλώδια
Αυτά τα καλώδια λοιπόν, δε ζητούνται τυχαία στα έργα. Είναι Καλώδια ειδικών απαιτήσεων ανθεκτικά στη φωτιά χρησιμοποιούνται στη σύγχρονη δόμηση, η οποία απαιτεί ηλεκτρικά καλώδια φιλικά προς το περιβάλλον και ηλεκτρολογικά δίκτυα που προσφέρουν αυξημένη ασφάλεια σε ανθρώπους και εγκαταστάσεις σε περίπτωση πυρκαγιάς. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, για λόγους ασφαλείας, τα καλώδια πλοίων είναι, αποκλειστικά πλέον, καλώδια ειδικών απαιτήσεων.
Τα καλώδια ειδικών απαιτήσεων ανάλογα με τις ιδιότητές τους, διακρίνονται σε:
Βραδύκαυστα (fire retardant) καλώδια
Περιέχουν υλικά τα οποία επιβραδύνουν την καύση των καλωδίων και το ρυθμό έκλυσης θερμότητας. Δυσκολεύεται έτσι η διάδοση της φωτιάς από χώρο σε χώρο, δεδομένου ότι τα καλώδια συχνά διατρέχουν τοίχους και δάπεδα.
Πυράντοχα (fire resistant) καλώδια
Λειτουργούν ακόμη και αν καταστραφεί εντελώς η μόνωσή τους από τη φωτιά, με αποτέλεσμα να είναι δυνατή η λειτουργία κρίσιμου εξοπλισμού. Τα πυράντοχα καλώδια διακρίνονται σε δύο υποκατηγορίες:
α) Καλώδια με ακεραιότητα μόνωσης (insulation integrity), η οποία εξασφαλίζει ότι το καλώδιο μπορεί να λειτουργήσει έστω και αν καεί (πρόκειται για στατική δοκιμή – δε λαμβάνονται υπόψη παραμορφώσεις και στρέψεις στηριγμάτων).
β) Καλώδια με ακεραιότητα κυκλώματος (circuit integrity), η οποία εξασφαλίζει ότι το ηλεκτρικό κύκλωμα ως σύστημα, τα καλώδια και οι στηρίξεις, μπορεί να λειτουργήσει για ορισμένο χρόνο, υπό συνθήκες προσομοίωσης πραγματικής πυρκαγιάς.,
Για παράδειγμα, το πρότυπο DIN 4102-12 “Brandverhalten von Baustoffen und Bauteilen – Teil 12: Funktionserhalt von elektrischen Kabelanlagen; Anforderungen und Prüfungen” αναφέρεται σε τρεις κατηγορίες αντοχής συστημάτων:
- Ε30 για αντοχή τουλάχιστον 30 λεπτά σε θερμοκρασία που φτάνει περίπου 850 oC,
- Ε60 για τουλάχιστον 60 λεπτά σε μέγιστη θερμοκρασία περίπου 960 oC, και
- Ε90 για τουλάχιστον 90 λεπτά όπου η θερμοκρασία φτάνει τους 1020 βαθμούς.
βλέπε παράδειγμα καλωδίου Ε90
Τα καλώδια αυτά εγκαθίστανται με αντίστοιχα πιστοποιημένες στηρίξεις και συνοδεύονται υποχρεωτικά από τα σχετικά πιστοποιητικά δοκιμών, τα οποία αναρτώνται στην εγκατάσταση.
Τυπικά συστήματα Ε30 χρησιμοποιούνται σε σηματοδότηση συναγερμών φωτιάς και φωτισμού ασφαλείας, ενώ τα Ε90 σε εξοπλισμό εξαερισμού εξόδων κινδύνου ή αντλίες τροφοδοσίας νερού πυρόσβεσης.
Ελεύθερα αλογόνων (halogen – free) καλώδια
Δεν εκλύουν (όπως συμβαίνει με τα κοινά καλώδια) χλώριο, φθόριο ή βρώμιο, όταν καίγονται. Τα χημικά αυτά υλικά είναι τοξικά και προκαλούν ερεθισμούς και βλάβες στο αναπνευστικό σύστημα. Επιπλέον, είναι διαβρωτικά –έχουν οξύτητα – και μπορούν να καταστρέψουν ηλεκτρονικά εξαρτήματα και επαφές.
Χαμηλής εκπομπής καπνού (low smoke) καλώδια
Όταν καίγονται, εκπέμπουν ελάχιστη ποσότητα καπνού, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι αναπνευστικοί κίνδυνοι και κυρίως να διευκολύνεται η όραση και να μην εκμηδενίζεται η ορατότητα. Αντίθετα, τα κοινά καλώδια που περιέχουν PVC, καιγόμενα εκπέμπουν πυκνό καπνό σε μεγάλες ποσότητες, με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η όραση και να καθίσταται δύσκολη η διαφυγή.
Τα καλώδια ειδικών απαιτήσεων είναι δυνατόν να συνδυάζουν ορισμένες ή και όλες από τις παραπάνω ιδιότητες (π.χ. καλώδιο πυράντοχο, χαμηλής εκπομπής καπνού και ελεύθερο αλογόνων – μη τοξικό).
Βλέπε παράδειγμα καλωδίου ελεύθερο αλογόνων Ε30-Ε90…
Νέος κανονισμός
Ο νέος ευρωπαϊκός κανονισμός δομικών προϊόντων (Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 305/2011 για τη θέσπιση εναρμονισμένων όρων εμπορίας προϊόντων του τομέα των δομικών κατασκευών) προβλέπει εναρμόνιση της κατηγοριοποίησης των υλικών δόμησης, περιλαμβάνει και τα καλώδια ανάλογα με τις επιδόσεις τους με στόχο την αύξηση της ασφάλειας των κατασκευών.
Για τα καλώδια, υπάρχει κατηγοριοποίηση ανάλογα με τις επιδόσεις τους σε συνθήκες φωτιάς (Απόφαση 2006/751/EΚ)
Καλώδια ειδικών απαιτήσεων ανθεκτικά στη φωτιά, πυράντοχα / βραδύκαυστα, ελεύθερα αλογόνων – μη τοξικά και με χαμηλή εκπομπή καπνού έχουν χρησιμοποιηθεί σε πολλά μεγάλα έργα στην Ελλάδα όπως στο Μέγαρο Μουσικής, Αττικό Μετρό, σήραγγες Εγνατίας Οδού, σήραγγες Κακιάς Σκάλας, υποθαλάσσια σύνδεση Ακτίου – Πρέβεζας.
Παρακάτω λίγα λόγια από τη σελίδα hlektrologia.gr
Ο τομέας της ασφάλειας και ειδικά της «Πυρασφάλειας[1]», θεωρείται εξαιρετικά σημαντικός σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Για αυτό το λόγο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέτει σε εφαρμογή τον κανονισμό “CPR” (κανονισμός για τα προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών) με σκοπό να αυξήσει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων, εναρμονίζοντας την κατηγοριοποίηση των υλικών του τομέα δομικών κατασκευών για όλα τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εντός των ορίων αυτής.
Πως σχετίζεται ο κανονισμός με τα καλώδια ;
Το καλώδιο δεν θα μπορούσε να μην έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στον κανονισμό, αφού αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα όλων των μόνιμων και σταθερών εγκαταστάσεων, έχει συνεχή όδευση σε αθέατα σημεία καθώς περνάει μέσα από τους τοίχους, και εισάγει την πιθανότητα βραχυκυκλώματος.
βλέπε βραδύκαυστα καλωδια σε έργο υπο κατασκευή…
Τι είναι ο Κανονισμός CPR (Construction Products Regulation);
Ο «Κανονισμός για τα προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών» γνωστός ως CPR (αρ. 305/2011) εκδόθηκε στις 9 Μαρτίου 2011 και δημοσιεύτηκε στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 4 Απριλίου 2011.
Σκοπός του κανονισμού είναι να διασφαλίσει την ελεύθερη κυκλοφορία όλων των προϊόντων των δομικών κατασκευών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσής τους, εναρμονίζοντας εθνικούς νόμους σε σχέση με τις βασικές απαιτήσεις που ισχύουν για αυτά τα προϊόντα από άποψη υγιεινής και ασφάλειας.
Η εφαρμογή του εν λόγω κανονισμού, πρόκειται να αντικαταστήσει την υπάρχουσα οδηγία 89/106/EEC, γνωστή ως CPD και να απλοποιήσει και να αποσαφηνίσει το υπάρχον πλαίσιο.
Η επίσημη ημερομηνία έναρξης ισχύος είναι η 1η Ιουλίου 2013, ενώ για τα καλώδια εκτιμάται η εφαρμογή του εντός του 2014, χωρίς να έχει ακόμα οριστεί σαφής ημερομηνία.
Τι είναι ο πίνακας Euroclass; Πώς θα εφαρμοστεί;
Ο πίνακας Euroclass, ορίζει τις κατηγοριοποιήσεις ανάλογα με την αντίδραση στη φωτιά, την εκπομπή καπνού και την έκλυση τοξικών αερίων, στις οποίες θα εμπίπτουν όλα τα υλικά δομικών κατασκευών. Δημοσιεύτηκε επισήμως ως Απόφαση με αριθμό 2006/751/EC στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στις 27 Οκτωβρίου 2006[2]. Οι Euroclasses εκτείνονται σε μεγάλο εύρος : A, B1, B2, C, D, E και F δεδομένου ότι καλύπτουν όλα τα υλικά των κατασκευών. Για τα καλώδια προβλέπονται μόνο οι EuroclassesB2, C, D, E και F ανάλογα με τις απαιτήσεις για κάθε εγκατάσταση.
Συνοπτικά οι απαιτήσεις για κάθε μια κλάση είναι:
• EuroclassesB2, C, D: Οι παράμετροι που ελέγχονται είναι η ταχύτητα διάδοσης φλόγας, η εκπομπή καπνού, τα σωματίδια καύσης, η οξύτητα των αερίων καύσης, η απελευθέρωση θερμότητας, η ανάπτυξη της φωτιάς. Οι απαιτήσεις για τις παραμέτρους αυτές αυξάνονται σταδιακά από την κλάση D (μέτριου κινδύνου εγκαταστάσεις), κλάση C (υψηλού κινδύνου εγκαταστάσεις) και κλάση B2 (πολύ υψηλού κινδύνου εγκαταστάσεις).
• EuroclassE: Απαιτήσεις για διάδοση φλόγας για χαμηλού κινδύνου εγκαταστάσεις.
• EuroclassF: Χωρίς ειδικές απαιτήσεις για χαμηλού κινδύνου εγκαταστάσεις.
βραδύκαυστα καλωδια σε έργο υπο κατασκευή…
Η υποχρεωτική εφαρμογή αυτών των Αποφάσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ προϋποθέτει τα ακόλουθα:
• τα πρότυπα να εκδίδονται υπό την εποπτεία της αρμόδιας Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• οι αρμόδιες Εθνικές Αρχές να μεταφέρουν τις κατηγορίες στους δικούς τους Εθνικούς Κανονισμούς,
• οι Εθνικοί Κανονισμοί να αναγράφουν την κατηγορία Euroclass που ισχύει για την εκάστοτε εφαρμογή,
• οι Εθνικές Αρχές να κοινοποιούν στην Επιτροπή τους Φορείς Πιστοποίησης (τρίτο μέρος) που έχουν εγκριθεί για την πιστοποίηση του συγκεκριμένου προϊόντος.
Αυτή η διαδικασία απαιτεί διαβουλεύσεις σε διάφορα επίπεδα καθώς και την προετοιμασία και δημοσίευση ορισμένων επεξηγηματικών προτύπων. Έως τότε, δεν μπορεί να υπάρξει καμία ρυθμιστική απαίτηση για τη χρήση προϊόντων πιστοποιημένων σύμφωνα με τον πίνακα Euroclass.
Ειδικά για τα καλώδια, δεν μπορεί να υπάρξει καμία κατηγοριοποίηση προϊόντων εάν πρώτα δεν δημιουργηθεί το ανάλογο πρότυπο (EN50575) από τη CENELEC, υπό την εποπτεία της αρμόδιας ευρωπαϊκής επιτροπής.
βραδύκαυστα καλωδια σε έργο υπο κατασκευή…
Ποια καλώδια καλύπτονται από τον κανονισμό CPR;
Όλα τα καλώδια που είναι μόνιμα εγκατεστημένα -σταθερή εγκατάσταση- σε ένα κτίριο (π.χ. κατοικία, εμπορικό ή βιομηχανικό κτίριο) και σε άλλα έργα πολιτικού μηχανικού (π.χ. σήραγγες) καλύπτονται από τον κανονισμό CPR. Περιλαμβάνονται καλώδια ισχύος οποιασδήποτε ονομαστικής τάσης καθώς και καλώδια τηλεπικοινωνιών με αγωγούς από μέταλλο και γυαλί (οπτικές ίνες). Για καλώδια εγκατεστημένα σε κατασκευές όπου οι Εθνικοί Κανονισμοί προδιαγράφουν συγκεκριμένη κατηγοριοποίηση, η συμμόρφωση με τα πρότυπα θα πρέπει να πιστοποιείται.
Πώς αναγνωρίζεται η εφαρμογή του κανονισμού;
Α. Το σήμα CE μαζί με τα στοιχεία του φορέα πιστοποίησης και τον αριθμό του πιστοποιητικού θα τυπώνονται στη συσκευασία του προϊόντος. Στην περίπτωση των καλωδίων χαμηλής τάσης, το σήμα CE θα πιστοποιεί τη συμμόρφωση με τον κανονισμό CPR και την οδηγία χαμηλής τάσης.
Β. Στα συνοδευτικά έγγραφα – πέραν όσων αναγράφονται στην συσκευασία του προϊόντος – θα τυπώνονται και η κατηγοριοποίηση Euroclass, το όνομα ή το λογότυπο του κατασκευαστή, τα 2 τελευταία ψηφία του έτους στο οποίο τοποθετήθηκε η σήμανση, η παραπομπή στο πρότυπο (EN50575:2012) και η περιγραφή του καλωδίου.
Ποιος φέρει ευθύνη για τη συμμόρφωση;
Πως ενεργοποιείται ο ελεγκτικός μηχανισμός ;
Ο κανονισμός CPR καθιστά σαφές ότι ο κατασκευαστής, ο εισαγωγέας και ο διανομέας του προϊόντος, φέρουν ακριβώς την ίδια ευθύνη για τη σωστή εφαρμογή του.
Ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Νο. 765/2008 που δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 9 Ιουλίου 2008, καθορίζει το κοινοτικό πλαίσιο εποπτείας της αγοράς και του ελέγχου των προϊόντων που εισέρχονται στην κοινοτική αγορά. Είναι αυτονόητο, ότι αναμένεται από την Ελληνική Πολιτεία η υιοθέτηση του Κανονισμού και η έκδοση των σχετικών νομοθετικών πράξεων, ώστε να ξεκινήσει η εφαρμογή των κανονισμών από τους εγχώριους κατασκευαστές αλλά και ο έλεγχος των εισαγόμενων προϊόντων.
Ευχαριστούμε που διαβάσατε το άρθρο μας
