Soft starter; ή καλύτερα… Inverter; – Τι κάνει το καθένα και τι επιλέγουμε;
Soft starter η ρυθμιστής στροφών; ιδού το μέγα ερώτημα!
Όσοι συνάδελφοι έχουν κληθεί να συνδέσουν έναν ηλεκτρικό κινητήρα ή αντλία έχουν πέσει σε αυτό το δίλημμα. Τι από τα δύο να επιλέξουν και πότε
χρησιμοποιούμε soft starter (ομαλό εκκινητή) και πότε inverter (ρυθμιστή στροφών).
Μέσα από το άρθρο θα προσπαθήσουμε να δώσουμε πληροφορίες και μία ολοκληρωμένη άποψη. Αρχικά να τονίσουμε ότι και στις δύο περιπτώσεις, καταργείται η ανάγκη να χρησιμοποιήσουμε την διάταξη αστεροτρίγωνο για μεγάλους σε ισχύ κινητήρες, καθώς αυτή η αλλαγή επιτυγχάνεται εσωτερικά και στα δύο υλικά. Συνεπώς ένα κοινό πλεονέκτημα είναι ότι δεν απαιτούνται σύνθετες ηλεκτρολογικές συνδέσεις.
Τα μοτέρ συχνά καταναλώνουν πολύ ρεύμα ειδικά κατά την εκκίνηση όπου από τις 0 στροφές πρέπει να φτάσουν στις μέγιστες. Και οι δύο συσκευές (soft starter, inverter) έχουν την ικανότητα να μειώνουν τα ρεύματα εκκίνησης και να περιορίζουν την ροπή, προστατεύοντας έτσι το μοτέρ μας –και κατά συνέπεια αυξάνοντας τον χρόνο ζωής του- μειώνοντας την θερμότητα που παράγεται από τις συχνές και απότομες εκκινήσεις.
Πότε άραγε επιλέγουμε ομαλό εκκινητή και πότε ρυθμιστή στροφών;
Soft Starters
Ο ομαλός εκκινητής (soft starter θα το λέμε από εδώ και πέρα) είναι μία συσκευή χωρίς μηχανικά μέρη (όπως τα ρελέ για παράδειγμα) που προστατεύει τους κινητήρες από μεγάλα ρεύματα εκκίνησης.
Διαθέτουν μία χαρακτηριστική γραμμή εκκίνησης η οποία επιτρέπει στο μοτέρ να ξεκινήσει ομαλά μέσα σε ένα χρονικό διάστημα το οποίο είναι μεταβλητό και το ίδιο μπορεί να κάνει και κατά το σταμάτημα ενός μοτέρ αν ο εγκαταστάτης το επιθυμεί.
Τα Soft starter είναι επίσης γνωστά ως RVSS (reduced voltage soft starters) Οι εφαρμογές στις οποίες χρησιμοποιούνται τα soft starter είναι μόνο αυτές όπου θέλουμε μία σταδιακή εκκίνηση (και σταμάτημα) και δεν χρειάζεται οποιοσδήποτε έλεγχος στροφών του μοτέρ όσο αυτό λειτουργεί.
Επίσης χρειάζεται στις περιπτώσεις όπου υπάρχει η ανάγκη μείωσης του ρεύματος εκκίνησης.
Μία επίσης σημαντική εφαρμογή αν εξαιρέσουμε όλα τα παραπάνω είναι στις περιπτώσεις όπου το μοτέρ συνδέεται μηχανικά με μία διάταξη και είναι επικίνδυνο να ξεκινήσει απότομα με κίνδυνο να υπάρξει μηχανική βλάβη (σπάσιμο αξόνων, ταινιών μεταφοράς, ιμάντων, γραναζιών κλπ) Τα soft starter βρίσκουν εφαρμογή στις αντλίες όπου θέλουμε μία σταθερή άντληση νερού ή άλλου υγρού.
Δείτε το βίντεο παρακάτω…
Ρυθμιστές στροφών
Είναι μία συσκευή η οποία έχει τη δυνατότητα να ρυθμίζει τις στροφές ενός κινητήρα ενώ λειτουργεί. Παράλληλα, προστατεύει τον κινητήρα από ζημιά.
Ο ρυθμιστής στροφών εκτός από την δυνατότητα να ρυθμίζει τις στροφές ενώ ο κινητήρας λειτουργεί, έχει και την δυνατότητα ομαλής εκκίνησης και σταματήματος όπως ακριβώς κάνει ένα soft starter.
Είναι κατάλληλο για εφαρμογές όπου χρειάζεται συνεχής ρύθμιση στροφών, ενώ εξοικονομεί και ενέργεια. Η ρύθμιση της ταχύτητας επιτυγχάνεται με την ρύθμιση της συχνότητας και τάσης. Η συχνότητα καθορίζει την ταχύτητα του μοτέρ (Ac motor).
Χάρη στην δυνατότητα ρύθμισης στροφών, όταν στην εφαρμογή μας δεν απαιτούνται πολλές στροφές έχουμε εξοικονόμηση ενέργειας. Στα inverter μας δίνεται η δυνατότητα να ρυθμίσουμε μία πληθώρα από επιλογές έτσι ώστε να έχουμε τον πλήρη έλεγχο του μοτέρ.
Υπάρχει η δυνατότητα ελέγχου και απεικόνισης βλαβών ενώ η επικοινωνία με scada τα καθιστά πλέον λειτουργικά.
Πολλά inverter δίνουν την δυνατότητα μέσω ψηφιακών/αναλογικών εισόδων και εξόδων αλλά και επαφών relay να δημιουργήσουμε ένα σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου το οποίο θα μας ενημερώνει άμεσα για τον κινητήρα που ελέγχει ο ρυθμιστής στροφών
Δείτε το παρακάτω βίντεο…
Συνοψίζοντας:
Αν θέλετε κατά την λειτουργία ενός μοτέρ να έχετε αυξομείωση στροφών αλλά και έναν γενικό έλεγχο επάνω στον κινητήρα ώστε να έχετε εποπτεία μετρήσεων και ενδείξεων τότε επιλέγετε inverter, διαφορετικά ένα soft starter κάνει τη δουλειά.
Επίσης, αν σας ενδιαφέρει η εξοικονόμηση ενέργειας τότε θα καταφύγετε στην λύση του inverter.
Γράφει ο Ηλεκτρολόγος Μηχανικός: Χατζηγεωργίου Γεώργιος και κάτοχος της ιστοσελίδας GetCert.gr
