Μέση τάση – Μέρος 1ο (Τυποποιημένες παροχές – Αλληλοδεσμεύσεις)

1000 V και έως 35 kV τριφασικού συστήματος ή άνω των 1400 V και έως 50 kV ονομαστικής τάσης συνεχούς ρεύματος. Η τροφοδότηση ενός καταναλωτή γίνεται συνήθως από το δίκτυο μέσης τάσης αν ο καταναλωτής έχει προβλεπόμενη ισχύ μεγαλύτερη από 135 kVA. Ακόμα όμως και σε μικρότερες ισχείς, η σύνδεση με την μέση τάση μπορεί να επιβάλλεται από τη ΔΕΗ για τεχνικούς λόγους ή αν συμφέρει οικονομικά λόγω τιμολογίου.

Θα αρχίσουμε με Τυποποιημένες Παροχές Μέσης Τάσης της ΔΕΗ…

Η ΔΕΗ έχει τυποποιήσει τέσσερις τύπους παροχών μέσης τάσης που αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα.

Παροχή τύπου Α1 και Α2

Η παροχή αυτή γίνεται από το εναέριο δίκτυο των 20 kV και είναι η απλούστερη σε διατάξεις. Τα µέσα που χρησιµοποιεί η ΔΕΗ, δηλαδή ασφαλειοαποζεύκτης, μετασχηματιστής µέτρησης έντασης και τάσης είναι πάνω σε στύλο, δηλαδή υπαίθρια. Οι µετρητές ενέργειας τοποθετούνται σε ειδικό ερµάριο. Από το στύλο αναχωρεί καλωδιακή γραμμή προς τον υποσταθμό του καταναλωτή, την οποία κατασκευάζει ο καταναλωτής. Η παροχή Α1 ασφαλίζεται με ασφάλειες εκτόνωσης βραδείας τήξης ονομαστικής έντασης 30 Α. Η παροχή Α2 διαφέρει από την Α1 στο ότι χρησιµοποιεί διακόπτη απομόνωσης αντί ασφαλειοαποζεύκτη.

Παροχή τύπου Β1 και Β2

Η παροχή αυτή εγκαθίσταται σε καταναλωτές µε αυξηµένη ζήτηση ισχύος και η εγκατάσταση της ΔΕΗ είναι εσωτερικού τύπου. Ο καταναλωτής είναι υποχρεωµένος να διαθέσει στη ΔΕΗ ένα χώρο διαµορφωµένο σύµφωνα µε την οδηγία της ΔΕΗ. Στο χώρο αυτό η ΔΕΗ εγκαθιστά έναν προκατασκευασµένο πίνακα 20 kV που περιλαμβάνει εκτός των διακοπτών, τους μετασχηματιστές μέτρησης και τους μετρητές ενέργειας. Η σύνδεση µε το δίκτυο της ΔΕΗ γίνεται κατά κανόνα ακτινικά, αν πρόκειται για εναέριο δίκτυο ή βροχοειδώς, αν πρόκειται για υπόγειο δίκτυο. Στη βροχοειδή σύνδεση έχουµε δύο καλώδια που οδεύουν από το δίκτυο της ΔΕΗ στον καταναλωτή. Το ένα καλώδιο της παροχής προέρχεται από τον προηγούµενο καταναλωτή και το άλλο καλώδιο της παροχής οδηγεί στον επόµενο καταναλωτή.

Ηλεκτρικές αλληλοδεσμεύσεις – Χειρισμοί

Με το όρο αλληλοδέσµευση ή µανδάλωση (interlock) εννοούµε το σύνολο των διαδικασιών, που έχουν ως στόχο την αποφυγή ενεργειών µε διαφορετική σειρά από τη σωστή, που µπορεί να προκαλέσουν κίνδυνο στη ζωή µας και ζηµιά στον εξοπλισµό του υποσταθµού.

Ένα απλό παράδειγµα, από την καθηµερινή µας ζωή, είναι το πέρασµα ενός κεντρικού δρόµου. Η σωστή σειρά των ενεργειών που πρέπει να κάνουµε για να διασχίσουµε µε ασφάλεια το δρόµο είναι:

• Σταµατάµε στο πεζοδρόµιο.
• Συγκεντρώνουµε την προσοχή µας στους φωτεινούς σηµατοδότες.
• Όταν ανάψει το πράσινο φανάρι, και σιγουρευτούµε ότι τα διερχόµενα αυτοκίνητα σταµάτησαν, αποφασίζουµε να περάσουµε στην απέναντι πλευρά του δρόµου.

Στο χώρο ενός υποσταθµού υπάρχουν πολλές ηλεκτρικές και µηχανικές αλληλοδεσµεύσεις, που είναι απαραίτητες για τη σωστή και ασφαλή λειτουργία ενός υποσταθµού. Για παράδειγµα, δεν πρέπει να ανοίξει ο αποζεύκτης αν δεν ανοίξει πρώτα ο διακόπτης ισχύος. Η µανδάλωση δεν επιτρέπει στο χειριστή να κάνει χειρισµούς µε λάθος σειρά, ακόµα και αν αυτός ξεχαστεί. Στόχος των αλληλοδεσµεύσεων είναι:

• η προστασία των ανθρώπων που χειρίζονται και συντηρούν τον υποσταθµό
• η ασφαλής λειτουργία του εξοπλισµού του υποσταθµού

Οι αλληλοδεσµεύσεις χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

• Ηλεκτρικές αλληλοδεσμεύσεις
• Μηχανικές αλληλοδεσμεύσεις

Ηλεκτρικές Αλληλοδεσμεύσεις

Οι ηλεκτρικές αλληλοδεσµεύσεις φαίνovται στα αντίστοιχα λειτουργικά σχέδια του υποσταθµού. Οι αλληλοδεσµεύσεις αυτές υλoπoιoύvται µε την κατάλληλη σύνδεση των επαφών των οργάνων χειρισµού όπως µπουτόν, διακόπτες ελέγχου αλλά και των βοηθητικών επαφών του κύριου εξοπλισµού. Παρακάτω αναφέρουµε ενδεικτικά κάποιες τυπικές ηλεκτρικές αλληλοδεσµεύσεις που συναvτάµε σε κάθε υποσταθµό.

Παράδειγµα 1

Μια από τις βασικές προφυλάξεις που ισχύουν σε κάθε υποσταθµό είναι η αποφυγή της αντίστροφης λειτουργίας του μετασχηματιστή, δηλαδή, αν στην πλευρά χαµηλής τάσης του μετασχηματιστή εµφανισθεί έστω και µια µικρή τάση, τότε αυτή θα ανυψωθεί και θα εµφανιστεί ως πολλαπλάσια τάση στην πλευρά της µέσης τάσης του μετασχηματιστή. Αυτό µπορεί να είναι µοιραίο για το συvτηρητή, που έχει µπει στο χώρο του μετασχηματιστή για να τον συvτηρήσει, παρόλο που έχει λάβει όλα τα µέτρα προφύλαξης για να αποµονώσει τη µέση τάση.
Για να αποφύγουµε το παραπάνω ενδεχόµενο, πρέπει να µη µπορούµε να κλείσουµε το γενικό διακόπτη ισχύος στην πλευρά χαµηλής τάσης του μετασχηματιστή, αν δεν έχει κλείσει πρώτα ο διακόπτης στην πλευρά µέσης τάσης του μετασχηματιστή. Αλλά και αvτίστρoφα, αν ανοίξει ο διακόπτης στη µέση τάση, αυτόµατα ανοίγει και ο διακόπτης στη χαµηλή τάση.

Τα παραπάνω επιτυγχάνονται µε τη βοήθεια του πηνίου έλλειψης τάσης που πρέπει να διαθέτει ο διακόπτης ισχύος στη χαµηλή τάση και δεν του επιτρέπει να κλείσει, αν δεν υπάρχει τάση στο καλώδιο. Αλλά και αντίστροφα, αν ο διακόπτης είναι κλειστός και χαθεί η τάση στο καλώδιο, τότε αυτόµατα ανοίγει.

Ο διακόπτης ισχύος SF6 στη µέση τάση είναι συνήθως συρταρωτός και βρίσκεται πάνω σε φορείο. Το φορείο µπορεί να πάρει δύο θέσεις, τη θέση ΣΥΝΔΕΣΗ (ΜΕΣΑ) και τη θέση ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ (ΕΞΩ).
Στη θέση ΣΥΝΔΕΣΗ ο διακόπτης συνδέεται στο δίκτυο των 20 kV και λειτουργεί κανονικά.
Στη θέση ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ο διακόπτης έχει αποµακρυνθεί από το δίκτυο των 20 kV και έτσι µπορούµε να το συντηρήσουµε και να κάνουµε δοκιµές.
Αν προσπαθήσουµε να το σύρουµε στη θέση ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ από τη θέση ΣΥΝΔΕΣΗ, και ξεχάσουµε να τον ανοίξουµε (OFF), τότε θα δηµιουργήσουµε τόξο. Αλλά και αvτίστρoφα, αν είναι στη θέση ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ και προσπαθήσουµε να τον σύρουµε στη θέση ΣΥΝΔΕΣΗ ενώ είναι σε κατάσταση κλειστός (ΟΝ), θα δηµιουργήσουµε πάλι τόξο.

Τα παραπάνω αποφεύγονται µε τη βοήθεια τερµατικών (οριακών) διακοπτών που υπάρχουν στο φορείο του διακόπτη και δίνουν αυτόµατα εντολή απόζευξης σε περίπτωση που κάνουµε κάποιο λανθασµένο χειρισµό.

Στο επόμενο Β μέρος θα συνεχίσουμε  με συμβουλές, όσο αφορά τη συντήρηση κύριου εξοπλισμού…

Πηγή: ti-soft.com/el