Μέτρηση ηλεκτρολογικής εγκατάστασης ή καλύτερα να δείχνει ο…. χρόνος;
Αν τα πράγματα ήταν εντελώς στον…”αέρα”, τότε θα ακούγαμε σε καθημερινή βάση
για πυρκαγιές και ηλεκτροπληξίες σε όλη τη χώρα. Τι θέλω να πω…
Στη χώρα μας, κατασκευάζονται οι καλύτερες ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις ίσως του κόσμου. Αυτό είναι γνωστό και αποδεδειγμένο. Αυτό οφείλεται και στους τεχνικούς μας, στην μελέτη ενός έργου και σε μεγαλύτερα έργα και στην επίβλεψη μιας κατασκευής. Επίσης σε τεχνογνωσία και πολλοί από τους εγκαταστάτες αγαπούν πραγματικά τη δουλειά τους. Με αποτέλεσμα… οι καλύτερες εγκαταστάσεις στην ”μικρή” Ελλαδίτσα μας!
Καλώς ή κακώς όμως, οι περισσότεροι εγκαταστάτες διαθέτουμε ένα όργανο μετρήσεων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, το οποίο πολλοί από εμάς δεν έχουμε μπει στον κόπο να το βγάλουμε από τα νάϋλον! Κακά τα ψέματα, το να μετράς μια εγκατάσταση άρχισε να ακούγεται αρκετά μετά το 2009 όπου εμφανίστηκαν αυτά τα περηβόητα πολυόργανα, τα οποία και πουλήθηκαν πολλά μέσω σωματείων και ”σπρωξίματος” και κατόπιν, αφού μαθεύτηκαν, πολλοί άρχισαν να την ψάχνουν και ρωτώντας για το ποιο είναι το καλύτερο, το ομορφότερο, το ακριβέστερο, το μοναδικό…. άρχισαν να αγοράζουν καλά όργανα, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν ακόμη και τα 2000 ευρώ!! Όμως, πολύ μικρό το ποσοστό των τεχνικών που προβαίνουν στις μετρήσεις. Και γιατί να γίνουν μετρήσεις αφού περιστατικά δεν ακούγονται πολλά; Αφού έλεγχος δεν υπάρχει από πουθενά; Αφού ατυχήματα δεν γίνονται συχνά στη χώρα μας; Αφού είναι όλοι τόσο… πνιγμένοι στη δουλειά και δεν προλαβαίνουν να μετρήσουν!!
Θα μπορούσαμε όμως, μετρώντας μια εγκατάσταση να γλυτώσουμε από πολλά πισογυρίσματα.
Μετρήσεις, μετρήσεις και πάλι μετρήσεις. Ακούμε συνεχώς ότι μια ηλεκτρολογική εγκατάσταση πρέπει να μετριέται πριν παραδοθεί σε λειτουργία.
Και έτσι πρέπει να γίνεται. Πραγματικά οι μετρήσεις πρέπει να πραγματοποιούνται σε κάθε ηλεκτρολογική εγκατάσταση, είτε αυτή θα ξεκινήσει για πρώτη φορά να λειτουργεί, είτε αν είναι επανέλεγχος, διότι δεν ξέρουμε ποτέ τι έχει συμβεί στα χρόνια ή στους μήνες ή ακόμη και μέσα σε μερικές ημέρες από την πρώτη στιγμή που λειτούργησαν.
Τις μετρήσεις μπορεί να τις κάνει ο ίδιος ο εγκαταστάτης ή ένας εκπαιδευμένος τεχνίτης ή ακόμη και βοηθός! Δεν είναι λοιπόν δικαιολογία ότι είμαστε πνιγμένοι στα έργα και δεν μετράμε. Αφού και οι μετρήσεις είναι κομμάτι της δουλειάς μας. Θα πρέπει λοιπόν να κοιτάξουμε λίγο πιο ώριμα το θέμα και να κάνουμε τουλάχιστον τα βασικότερα, αυτά που αφορούν την ασφάλεια του πελάτη ή του κόσμου γενικότερα. Αυτές οι μετρήσεις αφορούν την μέτρηση γείωσης και τη μέτρηση του ρελέ διαρροής. Αυτοί οι βρόχοι κλπ και μονώσεις και κουραφέξαλα, πολλές φορές είναι λεπτομέρειες. Παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο αλλά όταν έχεις μια καλή γείωση, μια πολύ καλή γείωση και ένα ρελέ το οποίο ανταποκρίνεται όπως πρέπει, τότε δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα. Εξάλλου ο βρόχος σφάλματος έχει να κάνει με τη γείωση σε μεγάλο βαθμό. Όσο καλύτερη είναι μια γείωση, τόσο καλύτερος ίσως είναι ο βρόχος.
Ας τα δούμε λίγο πιο αναλυτικά και να σας αναφέρω και κάποια περιστατικά μικρά, που έχω αντιμετωπίσει πρόσφατα…
Σε μια νέα εγκατάσταση η σειρά των μετρήσεων έχει ως εξής:
Γείωση…
Απαραίτητη και ίσως η σημαντικότερη μέτρηση σε κάθε εγκατάσταση. Αυτή η μέτρηση θα μας δείξει αν θα κοιμόμαστε ήσυχοι ή αν θα πρέπει να στηριχτούμε στο άθλιο, προβληματικό και επικίνδυνο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ, με τους ουδέτερους να δουλεύουν σε μόνιμο ARC.
Μέτρηση συνέχειας…
Η μέτρηση που θα μας δείξει ότι ένα κύκλωμα θα λειτουργήσει, ότι σε κάποιο σημείο δεν έχουμε ‘’χάσει’’ κάποιον αγωγό ή δεν βραχυκυκλώνει με κάποιο άλλο αγωγό ή ξένο σώμα.
Μέτρηση αντίστασης μόνωσης…
Η μέτρηση που θα μας δείξει ότι δεν παρεμβαίνει κάτι άλλο στους αγωγούς. Ότι είναι καλά σφιγμένες οι ενώσεις ή ότι μεταξύ δύο ή παραπάνω αγωγών δεν υπάρχει περίπτωση ARC. Δηλαδή αν η μόνωση είναι εντάξει καθ όλο το μήκος της. Προσοχή εδώ, δε μετράει κάτι στη μόνωση, αυτό δε μπορεί να γίνει. Απλά όταν τροφοδοτείς στιγμιαία έναν αγωγό μονωμένο με 500 ή 1000V και δεν υπάρξει πρόβλημα μεταξύ δύο γειτονικών αγωγών, τότε λέμε ότι η μόνωση είναι εντάξει.
Φανταστείτε ότι μπορεί να έχουμε 2 γυμνούς αγωγούς σε απόσταση ασφαλείας μεταξύ τους (δεν ακουμπάνε) και μετρήσουμε αντίσταση μόνωσης, πάλι άπειρη θα μας τη δείξει το όργανο. Άρα δε μετράμε μόνωση, αλλά ότι είδους μόνωση και να έχουμε αυτή ανταπεξέρχεται με αξιοπρέπεια στο όποιο μονωτικό υλικό που υπάρχει γύρω από έναν αγωγό, ακόμη και ο αέρας.
Βρόχος σφάλματος…
Αυτή η μέτρηση θα μας δείξει αν τα μέσα προστασίας από υπερεντάσεις ή βραχυκυκλώματα, θα ανταπεξέλθουν σε μια κατάσταση, εντός χρονικών ορίων και εντός τιμών που προβλέπονται για κάθε μέσο (πχ αυτόματη ασφάλεια) και ότι οι γραμμές μας δεν θα πάρουν φωτιά.
Διαβάστε τι είναι ο βρόχος σφάλματος στον παρακάτω σύνδεσμο και πως τον μετράμε….
Ρελέ διαρροής…
Επίσης η μέτρηση του ρελέ διαρροής, το δεύτερο ίσως σημαντικότερο μετά από τη γείωση στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, είναι πολύ σημαντική. Θα μας δείξει ότι το ρελέ θα λειτουργήσει σε περίπτωση διαρροής, στον προβλεπόμενο χρόνο και στα προβλεπόμενα mA διαρροής και τάση επαφής.
Διαβάστε πως μετράμε ένα ρελέ διαρροής με το πολυόργανο
Πότε πρέπει να πραγματοποιούνται οι μετρήσεις;
Στο παρόν άρθρο, απλά θα θέσω και κάποιες αμφιβολίες όσο αφορά το χρονικό σημείο που πρέπει να πραγματοποιείται μια μέτρηση.
Τι εννοώ…
Σε μια ηλεκτρολογική εγκατάσταση, το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι να τοποθετήσουμε τα καλώδια, να κάνουμε τις απαραίτητες διακλαδώσεις (αν υπάρχουν) και σε δεύτερη και τελευταία φάση, να τοποθετήσουμε πριζοδιακοπτικό υλικό.
Σε Τρίτη φάση έρχεται η τοποθέτηση των φωτιστικών και των ηλεκτρικών συσκευών. Σε ποιο στάδιο παίρνουμε μετρήσεις;
Οι μετρήσεις θα μας δείξουν αν όλα είναι εντάξει, ως τη στιγμή που βάζουμε το όργανο στην πρίζα ή στο κύκλωμα γενικότερα που θέλουμε να μετρήσουμε. Μέχρι εκείνη τη στιγμή λοιπόν όλα ας θεωρήσουμε ότι τα μετράμε και είναι εντάξει. Πχ παίρνουμε μέτρηση συνέχειας και αντίστασης μόνωσης όταν έχουμε τελειώσει την καλωδίωση και τις διακλαδώσεις μας και τα βρίσκουμε όλα θαύμα….
Πολύ ωραία. Ετοιμάζουμε την ΥΔΕ, την δίνουμε στον πελάτη και πάει στη ΔΕΗ για να κάνει αίτηση ηλεκτροδότησης.
Όμως μετά, πάει ο πελατάκος και τοποθετεί ένα κλιματιστικό ή κάποια άλλη συσκευή ή τις κουρτίνες ή κρεμάστρες διαφόρων ειδών. Ενώ έχουμε υποδείξει άπειρες φορές στους πελάτες, με φωτογραφικό υλικό, υψόμετρα και άλλα, για το που περνούν σωλήνες ή καλώδια. Παρ όλα αυτά, όταν έρχεται ο κουρτινάς ο μόδιστρος, σιγά η κυρία μη του δείξει φωτογραφικό υλικό ή μέτρα για το που περνούν οι σωλήνες με τα καλώδια.
Εκτός από αυτό, άντε και τοποθετήθηκαν τα κλιματιστικά και τα υπόλοιπα και ξαναμετράμε αντίσταση μόνωσης, συνέχειας κλπ. Και της ξαναδίνουμε της κυρίας ή του κυρίου την ΥΔΕ.
Τότε είμαστε ήσυχοι ότι δεν έχει τρυπηθεί τίποτα.
Τι γίνεται όμως; Πότε εμείς για να είμαστε ήσυχοι ότι είναι εντάξει η δουλειά μας, μετράμε την εγκατάσταση;
Αν μετρήσουμε μόνο στο τέλος, αφού το σπίτι, γραφεί, κατάστημα είναι έτοιμο, μήπως είναι αργά; Μήπως θα φτάσουμε να ανοίγουμε κουτιά διακλάδωσης ώστε να διορθώνουμε τυχόν λάθη ή σφάλματα; Αρα χρειαζόμαστε μέτρηση στην αρχή της εγκατάστασης.
Αν πάλι μετρήσουμε στην αρχή, μόνο όταν περάσαμε τα καλώδια και κλείσαμε κουτιά, μήπως τότε είναι πολύ νωρίς;
Μήπως σταδιακά, πρέπει να μετράμε και να ξαναμετράμε; Μήπως πρέπει να παίρνουμε μέτρηση όταν έχει πέσει το καλώδιο; Μήπως άλλη μία όταν τοποθετήσουμε πριζοδιακόπτες; Μήπως άλλη μία όταν τοποθετηθούν όλα τα άλλα αξεσουάρ ενός κτιρίου;
Ή τελικά αυτοί που δεν μετράνε είναι οι πιο κερδισμένοι από τους άλλους που το ψειρίζουν το θέμα;
Στον παρακάτω σύνδεσμο ένας πολύ ωραίος ”οδηγός” μετρήσεων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων από τον Κο Σαρρή…
Επανέλεγχος ηλεκτρικών εγκαταστάσεων – μετρήσεις
Παρακάτω σας αναφέρω μερικά πρόσφατα περιστατικά που έχουν συμβεί σε εμένα…
Περιστατικό 1…
Εγκατάσταση νέα. Όλα καλά. Μετρήσεις ΟΚ (Προ ηλεκτροδότησης) Έρχεται ο σιδεράς και τοποθετεί κάγκελα σε ένα χώρο. Μετά από καμια εβδομάδα που τελείωσε ότι δουλειά είχε, με πετυχαίνει και μου λέει: Αααααα μάστορα, εκεί σε κείνο το σημείο ή σε εκείνο δε θυμάμαι ακριβώς σε ποιο, αλλά μάλλον σε αυτό, πρέπει να σου τρύπησα κάποιο καλώδιο!! Μια ημέρα έφαγα για την εύρεση και αποκατάσταση της βλάβης. Τουλάχιστον αυτός το ομολόγησε. Φανταστείτε πόσες δουλειές γίνονται και δεν ομολογεί κανείς…. Όπως η παρακάτω…..
Περιστατικό 2…
Σε ξενοδοχείο, νέα εγκατάσταση. Έχουμε τροφοδοτήσει και όλα καλά. Δουλεύει μήνες. Μετά από κάμποσες βροχές…. Τσουπ! Τηλεφώνημα…. Έλα πέφτει το τάδε ρελέ σε εκείνη την πλευρά. Ανακαλύπτω κύκλωμα το οποίο περνούσε εντός φρεατίων έξω, σε περιβάλλοντα χώρο, σε σωλήνα βαρέως τύπου, καλώδιο ΝΥΥ και κατάληξη σε κουτί στεγανό. Τροφοδοτούσαμε στεγανά θυλυκά φις εντός φρεατίων με καλώδιο περιθώριο 5μ, ώστε να υπάρχει πρίζα εύκαιρη γενικής χρήσης.
Κατεβάζω τη διπολική ασφάλεια του κυκλώματος (πολύ σωτήριες τελικά αυτές οι διπολικές) και αποσυνδέω από την άλλη πλευρά, στο στεγανό κουτί εντός φρεατίου. Όντως το κουτί θεόστεγνο. Μετράω τη γραμμή…. Αντίσταση μόνωσης μερικά Ωμ!!! Αντί για άπειρο ή > του 30MΩ σε άλλα όργανα. Οι σωλήνες Φ125 βαρέως τύπου με ποντικοφάρμακα με σπρέϋ κλπ. Περνούσαν και άλλα καλώδια μέσα, παροχές κλπ. Όλα ΝΥΥ. Κοιτάω το καλώδιο φαίνονταν εντάξει. Είχα τρελαθεί. Οπότε υποψιάστηκα ότι πρέπει να έχει μπει τελικά τρωκτικό στις σωλήνες και έφαγε αυτό το καλώδιο. Κάνω να κλείσω το φρεάτιο και το μάτι πέφτει στο εξής…. Όπως έβγαινε το καλώδιο από τη σωλήνα μαζί με τα άλλα, κάποιος έξυπνος κάποια στιγμή, έκανε κάποια δουλειά μέσα στο φρεάτιο με κάποιο τροχάκι!!! Μπορεί να είμαστε κι εμείς ή κάποιο άλλο συνεργείο… δε το ξέρω. Όπως έκανε τη δουλειά εκεί μέσα, με τρόπο χειρουργικά λεπτό, βρήκε στη μόνωση του ΝΥΥ κάθετα. Εκεί που δε φαίνονταν. Βάζω κεφάλι μέσα βλέπω το καλώδιο. Το τσακίζω με τα χέρια (ένα ΝΥΥ3Χ2,5) και ίσα που διακρίνονταν το καφέ και το κίτρινο οι μονώσεις τους δίπλα δίπλα. Δεν έχει πρόβλημα σκέφτηκα. Αλλά λέω θα το κόψω να το ενώσω πάλι στο κουτί…… το φρεάτιο είχε ”αποκτήσει” υγρασία από πρόσφατες βροχές και νεροποντές.
Παίρνω το κομμένο κομμάτι και ανοίγοντάς το ίσα ίσα που είχαν γδαρθεί και οι μονώσεις του καφέ και του κίτρινου. Με αποτέλεσμα η υγρασία που είχε το καλώδιο σε εκείνο το σημείο έκανε arc από τον έναν αγωγό στον άλλο!!! Παιδιά, μιλάμε για ανεπαίσθητη η φθορά. Ίσα που διακρίνονταν!
Φυσικά το πρόβλημα της φθοράς αυτής ΔΕΝ υπήρχε περίπτωση να φανεί σε καμία μέτρηση απολύτως, ούτε με το καλύτερο όργανο του πλανήτη. Οπότε σε αυτή την περίπτωση η εγκατάσταση στις μετρήσεις μας είνια άψογη. Θα έλεγε κανείς ότι το όργανο είναι άχρηστο!
Οπότε το συμπέρασμα είναι ότι ΜΟΝΟ η πάροδος του χρόνου και οι καιρικές συνθήκες ή οι συνθήκες των ιδιοκτητών (οι ενέργειες που θα κάνουν στο ακίνητό τους) δείχνουν αν μια εγκατάσταση είναι απολύτως ασφαλής, σωστή και με τα λιγότερα δυνατά προβλήματα.
Μη λέμε λοιπόν ότι φταίνε οι υγρασίες που τα ρελέ πέφτουν. Καμία υγρασία δε φταίει. Πάντα μια κακοτεχνία ή μια αστοχία ή μια απροσεξία κάποιου φταίει. Τα περισσότερα φαίνονται με μια μέτρηση, αυτό όμως ΟΧΙ!!
Οι μετρήσεις πρέπει να γίνονται. Και πρέπει να γίνονται κατά την κρίση του κάθε ηλεκτρολόγου. Κατά πόσο σίγουρος είναι ότι όλα είναι όπως πρέπει. Όταν ένας ηλεκτρολόγος έχει μεγάλο συνεργείο, που αποτελείται από πολλά άτομα, δε μπορεί πλέον να ελέγξει τη δουλειά του. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχει μοιράσει το προσωπικό σε ομάδες. Η κάθε ομάδα έχει τον υπεύθυνό της. Αυτός πρέπει να παρακολουθεί, να επιβλέπει και να παίρνει ο ίδιος τις μετρήσεις όσες φορές θέλει.
Ένα τρίτο περιστατικό…
Σε φωτισμό εξωτερικών χώρων, κάθε φορά που άναβαν τα φώτα εξωτερικού φωτισμού (τις περισσότερες φορές) έπεφτε το ρελέ διαρροής τύπου Α. Οι λαμπτήρες Led GU10 230V. Τα φωτιστικά στεγανά, με τα λαστιχάκια τους, τις σιλικόνες τους και τα καλώδια να μπαίνουν με τη μόνωση σχεδόν ως την κλέμα ένωσης! Το συγκεκριμένο κύκλωμα είχε επάνω του 12 φωτιστικά σώματα. Αποσυνδέω τις γραμμές από την ασφάλεια, αποξηλώνω τα φωτιστικά και ελέγχω με το όργανο αντίσταση μόνωσης η οποία μου έδειξε >30ΜΩ! Άρα έχουμε ένα κύκλωμα πολύ σούπερ. Βάζω τα φωτιστικά πάλι επάνω και περνόντας οι μέρες πάλι τα ίδια!!! Το ίδιο κύκλωμα! Προχτές το ξαναέλεγξα και βρήκα ότι το ένα φωτιστικό είχε πάρει νερό, το οποίο ΔΕΝ φαίνονταν! Όπως το κοιτούσες από κάτω το τζαμάκι ήταν τόσο καθαρό που το νερό ήταν απόλυτα διάφανο! Απλά δεν ερκέστηκα στο να το κρεμάσω από το καλώδιο του όπως την προηγούμενη φορά, αλλά ξεβίδωσα το τζαμάκι και τότε, το νερό άρχισε να ρέει άφθονο!!!
Σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσα να είχα πάρει από την πρώτη φορά, μια μέτρηση με τάση δοκιμής στα 250V, η οποία είναι ακίνδυνη για τις συσκευές! Αλλά επειδή είχα συνηθίσει να μετρώ μόνο στα 500 ή 1000V λέω άστο, μη κάψω τις λάμπες!! Μια μέτρηση στα 250V με τα φωτιστικά επάνω θα έλυνε το πρόβλημα και δεν θα χρειάζονταν να ξαναπάω για τη βλάβη!
Αυτά τα απλά πρόσφατα περιστατικά είχα να σας δείξω σήμερα και να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι να μην βιαζόμαστε όταν κάνουμε μια δουλειά και ειδικά όταν είναι βλάβη και δεν την έχουμε σίγουρα ανακαλύψει. Γιατί όταν έφυγα την πρώτη φορά, είχα αμφιβολία…
Δε ξέρω αν σας κούρασα, ελπίζω όμως να βοηθήσω παρόμοιες καταστάσεις αν διαβάζουν συνάδελφοι. Επίσης θέλω να τονίσω με το άρθρο αυτό, πόσο σημαντικό είναι να βγάλουμε το όργανο από το νάϋλον και να καθίσουμε ένα Σαββατοκύριακό να εξοικειωθούμε μαζί του. Και τέλος, ο χρόνος τελικά δείχνει τι πραγματικά έχουμε κάνει. Όταν όμως γίνει κάτι σοβαρό, τότε είναι αργά…
