Αντίσταση γείωσης σε δίκτυο ΤΤ – (μέρος 1)

 

Διαβάστε περισσότερα στο δεύτερο μέρος Αντίσταση γείωσης σε δίκτυο ΤΝ μέρος 2ο

 

Κατόπιν λοιπόν πολλών ερωτήσεων αναγνωστών, σας παραθέτω πληροφορίες που βρίσκονται στο site του Κου Σαρρή Γιώργου http://www.sarrisg.gr/n/index.php

και αφορούν τη μέγιστη επιτρεπτή τιμή αντίστασης γείωσης σε δίκτυο ΤΤ και πως προκύπτουν οι τιμές αυτές.

Φυσικά τέτοιου είδους πληροφορίες του κλάδου, δεν μπορούν να λείπουν από την ιστοσελίδα μας

 

Το άρθρο έχει γραφτεί από τον Καθηγητή Κο Γιώργο Σαρρή

 

Αυτό είναι πρακτικά και οικονομικά πολύ δύσκολο να επιτευχθεί χωρίς ένα πολύ εκτεταμένο ηλεκτρόδιο όπως το δημόσιο δίκτυο ύδρευσης.

Όμως, όπως αναφέρθηκε στο προηγούμενο μέρος του άρθρου, το δίκτυο  – ηλεκτρόδιο αυτό πρέπει να ξεχαστεί για τις εγκαταστάσεις της Αττικής (το ίδιο έχει συμβεί και σε άλλες πόλεις της Ευρώπης).

 

Έτσι, ρόλο προστασίας στις εγκαταστάσεις αυτές αναλαμβάνουν οι διατάξεις διαφορικού ρεύματος, αν και όπως είναι γνωστό πρόκειται για πρόσθετο μέσο προστασίας.

 

Με βάση την παράγραφο 413.1.4.3  του ΕΛΟΤ HD 384, η εφαρμογή του υπολογισμού R_a x I_α £ 50Vόπου: R_A είναι το άθροισμα των αντιστάσεων του ηλεκτροδίου γείωσης

και του αγωγού προστασίας,I_α είναι το ρεύμα που εξασφαλίζει την αυτόματη απόζευξη της διάταξης προστασίας

και αν η διάταξη προστασίας είναι μία διάταξη διαφορικού ρεύματος (ακαριαίας λειτουργίας ή με χρονική καθυστέρηση),

όπου I_α είναι το ονομαστικό διαφορικό ρεύμα λειτουργίας της Ι_ΔΝ, δημιουργεί προβληματισμούς στην πράξη.

 

Θεωρητικά, για διάταξη  διαφορικού ρεύματος με Ι_ΔΝ = I_α = 30 mA, προκύπτει μια πολύ μεγάλη R_{A ,} μεγαλύτερη από 1 ΚΩ,

η οποία βέβαια κάθε άλλο παρά πραγματική προστασία θα μπορούσε να προσφέρει.

 

Βέβαια είναι γενικά γνωστό και αποδεκτό, ότι μια τέτοια αντίσταση γείωσης δεν εμπνέει καμιά σιγουριά.

Για αυτό σε αρκετές χώρες, στην πράξη θέτουν το όριο αυτό πολύ χαμηλότερα (π.χ. 25V, 10V, 5V κλπ).

 

Η μέγιστη επιτρεπτή τάση επαφής των 50 V αλλά και μικρότερες τάσεις από αυτήν, μπορεί να μην σκοτώνουν, αλλά σοκάρουν (κοινώς τινάζουν) τους ανθρώπους πολύ έντονα και ενοχλητικά.

 

Ένα μικρό παράδειγμα από την πράξη για σκέψεις και προβληματισμό: Κλασική πολυκατοικία στην Αθήνα με 40 διαμερίσματα και μερικά καταστήματα,

τα οποία πρέπει να προστατευτούν με ένα κοινό ηλεκτρόδιο γείωσης. Το ηλεκτρόδιο γείωσης της πολυκατοικίας (π.χ. τρίγωνο σε μπαζωμένο έδαφος) δίδει μια μεγάλη αντίσταση γείωσης π.χ. 50Ω.

 

Σε κάθε διαμέρισμα, στα καταστήματα του ισογείου αλλά και στα κοινόχρηστα υπάρχει μια διάταξη διαφορικού ρεύματος Ι_ΔΝ = I_α = 30 mA

όπως προβλέπει η ηλεκτρολογική νομοθεσία , λειτουργεί σωστά και δεν έχει παρακαμφθεί, άρα προστατεύει και όλα είναι ηλεκτρολογικά σωστά (πολύ ωραία, θεωρητικά).

 

Όμως, σε διαμερίσματα και καταστήματα προκύπτουν διάφορα μικρορεύματα διαρροής,

τα οποία δεν δημιουργούν συνθήκες απόζευξης στις διατάξεις διαφορικού ρεύματος τους, αλλά συγκεντρώνονται όλα αυτά τα ρεύματα στο ηλεκτρόδιο γείωσης

και κάνουν όλα μαζί π.χ. 200 mA.

 

Τότε στο ηλεκτρόδιο εμφανίζεται μια τάση ως προς την γη 50Ω x 0,2Α = 10V.

Η τάση αυτή των 10V εμφανίζεται σε όλα τα μεταλλικά μέρη της πολυκατοικίας τα οποία είναι συνδεδεμένα με αγωγό προστασίας (γείωσης) της ηλεκτρικής εγκατάστασης, π.χ. τους ηλεκτρικούς θερμοσίφωνες.

 

Έχει διαπιστωθεί ότι έχουμε ανθρώπους «ηλεκτροευαίσθητους» αλλά και «ηλεκτροαναίσθητους».

 

Οι «ηλεκτροευαίσθητοι» ενοχλούνται πολύ και αισθάνονται άσχημα και με πολύ μικρές τάσεις επαφής, οι οποίες μπορεί να είναι και μικρότερες και από 10V.

Τότε ακούγονται παράπονα όπως, μας τινάζει το ρεύμα στο μπάνιο, μας τσιμπάνε οι βρύσες κλπ.

 

Όμως τα πράγματα γίνονται  επικίνδυνα αν και όταν σε ένα από όλα τα διαμερίσματα ή τα καταστήματα της πολυκατοικίας αφαιρεθεί (π.χ. λόγω διαρροών)

ή παρακαμφθεί (π.χ. με bypass) η διάταξη διαφορικού ρεύματος του και υπάρξει σφάλμα μόνωσης σε κάποια ηλεκτρική συσκευή του.

 

Στο διαμέρισμα λοιπόν ή στο κατάστημα που αφαιρέθηκε η διάταξη διαφορικού ρεύματος του δημιουργείται μια μικρή διαρροή,

π.χ. στο ψυγείο, η οποία δίδει ένα ρεύμα σφάλματος π.χ. 1Α.

Με ένα τέτοιο ρεύμα κανένας συνηθισμένος μικροαυτόματος (π.χ. Β10Α) ή ασφάλεια τήξεως δεν θα διακόψει.

 

Όμως τότε η τάση επαφής στο ηλεκτρόδιο των 50Ω θα ξεπεράσει τα 50V (γιατί αθροίζονται εκεί και τα μικρορεύματα των άλλων εγκαταστάσεων του κτιρίου)

και τότε όλα τα μεταλλικά μέρη των ηλεκτρικών συσκευών  όλων των διαμερισμάτων και των καταστημάτων που διασυνδέονται με τους αγωγούς προστασίας,

οι οποίοι καταλήγουν στο ηλεκτρόδιο γείωσης, αρχίζουν να γίνονται πολύ επικίνδυνα.

 

Σε αυτήν την περίπτωση και οι διατάξεις διαφορικού ρεύματος των άλλων διαμερισμάτων ή καταστημάτων δεν είναι σίγουρο ότι θα αντιδράσουν,

γιατί δεν ανιχνεύουν το ρεύμα διαρροής, επειδή αυτό παράγεται από άλλη εγκατάσταση την οποία δεν επιτηρούν.

Συμπερασματικά, η ασφάλεια των εγκαταστάσεων του κτιρίου αυτού χωρίς πολύ χαμηλή αντίσταση γείωσης είναι σε κίνδυνο.

 

Αν στον παραπάνω τύπο λάβουμε υπόψη για το I_α μόνο τα κύρια μέσα προστασίας τους μικροαυτομάτους,

θα πρέπει η αντίσταση γείωσης των ηλεκτροδίων να είναι εξασφαλισμένα μικρότερη του 1Ω με βάση τον παρακάτω πίνακα,

ώστε να υπάρχει πραγματική προστασία όπως έχει αναφερθεί σε προηγούμενο μέρος του άρθρου.

 

Βέβαια είναι γνωστό σε όσους έχουν ασχοληθεί, ότι για να επιτευχθεί μια τέτοια αντίσταση γείωσης είναι πρακτικά μάλλον αδύνατη,

ή οικονομικά ασύμφορη στα περισσότερα κτίρια της Αθήνας.

 

Ακόμη θα πρέπει εδώ να επαναληφθεί, ότι η μέτρηση γείωσης με βρόχο σφάλματος στα δίκτυα ΤΤ συμπεριλαμβάνει και το ηλεκτρόδιο γείωσης

ου ουδετέρου του υποσταθμού και όλες τις αντιστάσεις των αγωγών που λαμβάνουν μέρος στην μέτρηση.

 

Πως μπορούν να προστατευθούν οι καταναλωτές σε αυτές τις περιπτώσεις; Ποια μέγιστη τιμή γείωσης θα μπορούσε να είναι αποδεκτή;

 

-Στον υπολογισμό R_a x I_α £ 50V (όταν και αν χρησιμοποιείται), της παραγράφου 413.1.4.3 του προτύπου ΕΛΟΤ HD384,

προτείνεται να γίνουμε αυστηρότεροι του προτύπου και να υπολογίζεται τάση επαφής αντί των 50V μια τάση πολύ μικρότερη, π.χ. 3V

για να υπάρχει μεγαλύτερη σιγουριά και για τον ηλεκτρολόγο αλλά και για τους χρήστες της εγκατάστασης .

 

-Το I_α να υπολογίζεται με βάση το πόσες διατάξεις διαφορικού ρεύματος των εγκαταστάσεων ή της εγκατάστασης μπορούν να βρεθούν στην ίδια φάση

και τα ρεύματα τους να καταλήγουν στο κοινό ηλεκτρόδιο γείωσης. Ακραία κατάσταση θα πουν κάποιοι βέβαια, αλλά μην ξεχνάμε, συζητάμε για μια πρόταση.

 

– Να ενημερώνονται σαφώς και συστηματικά όλοι οι χρήστες των εγκαταστάσεων που συνδέονται στο συγκεκριμένο ηλεκτρόδιο γείωσης για ‘’ηλεκτρολογική  πειθαρχία’’ στο κτίριο.

 

Αυτό θα σημαίνει συστηματικό έλεγχο καλής λειτουργίας των μέτρων προστασίας και σε καμία περίπτωση παράκαμψη

ή αφαίρεση των διατάξεων διαφορικού ρεύματος όπως και μη τήρηση των μέγιστων επιτρεπτών ρευμάτων των αγωγών.

 

-Να συμφωνείται συχνότερος επανέλεγχος των μέτρων προστασίας των εγκαταστάσεων του κτιρίου για μείωση του ρίσκου.

Σίγουρα η πρόταση αυτή χρειάζεται ευρύτερη συζήτηση και επεξεργασία και ο γράφων θα χαρεί να έχει ανάδραση από τον ηλεκτρολογικό κλάδο.

 

Όμως έτσι θα υπάρχει μια ξεκάθαρη αφετηρία αναφοράς και βέβαια η αποσύνδεση των γειώσεων από το δημόσιο δίκτυο ύδρευσης.

 

 

 

Ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο, μπορείτε να διαβάσετε πολύ ενδιαφέροντα άρθρα που αφορούν τις γειώσεις, θεμελιακή γείωση και αλεξικέραυνα:  http://electricalnews.gr/texnika-arthra/geioseis-themeliaki-geiosi